آزاديءَ کان پوءِ
او شال آزادي اچي چوڏهين چنڊ جيان،
رهندي رات اڃان ڪارونجهر تي ڪيترو.
(شيخ
اياز)
ڪنهن به ملڪ جي
آزادي، ان ملڪ جي ماڻهن لاءِ ڪيڏي وڏي نعمت آهي. سو انگريز سامراج ڌرتي تي ڪٿي ڪٿي
نه پهتو آهي. پرائي زمين کي پنهنجو ڪري ويهي رهڻ، ان ڌرتي جي ماڻهن تي پنهنجي حڪمراني
ڪرڻ، انهن تي ظلم جا پهاڙ ڪيرائڻ، اهو ڪيڏو ظلم آهي. سو ان جبر، ظلم جي رات کڻي ڪيڏي
نه ڊگهي ڇو نه هجي پر نيٺ ته صبح ٿيڻو آهي، نيٺ ته ڪو ڀڳت سنگهه پيدا ٿيڻو آهي، نيٺ
ته ڪو روپلو ڪولهي ڄمڻو آهي، سو مالديپ ۾ به آزاديءَ جو سج اڀريو.
برطانوي راڄ 1950ع
جو گانGan نالي جزيري
کي پنهنجي ايئر بيس جي استعمال لاءِ مالديپ حڪومت سان سو سالن جو معاهدو ڪيو ۽ ان
مد ۾ ٻه هزار پائونڊ ساليانو ادا ڪندا هئا. پر 1957ع جو ان معاهدي جي مدت کي گهٽ ڪري،
ان رقم کي وڌائڻ جي ڪوشش ڪئي. جنهن تي گانGan جزيري جا ماڻهو جيڪي برطانيا جي موجودگي جو مالي فائدو وٺي رهيا هيا،
اهي ان فيصلي جي خلاف اٿي بيٺا ۽ مالديپ کان الڳ ٿي بيٺا ۽ پنهنجي رياست نالي
متحده جهموريه سوئيديو نالي جوڙي ورتي.
1962ع جو
ابراهيم ناصر هن علائقي کي مقامي پوليس جي ذريعي ٻيهر ڪنٽرول ڪري ورتو ۽ معاهدي جي
رقم ست لک پائونڊ طئي ڪري ٽيهه سالن تائين ايئربيس کي برطانيه جي حوالي ڪيو. ويهين
صدي جي شروعات ۾، دنيا ۾ نمودار ٿيندڙ نئين تبديلين جي ڪري ۽ مختلف علائقن ۾ آزادي
جي جدوجهد جي تحريڪن برطانوي سامراج کي ڪمزور ڪري وڌو. جنهن جي ڪري برطانيه مالديپ
۾ پروٽيڪشن ايگريمينٽ کان به هٿ کڻي ويو ۽ 26 جولاءِ 1965ع جو برطانيه رايل
ايئربيسRAF واري
معاهدي کان به مالديپ کي آزاد ڪري ڇڏيو. ياد رهي ته برطانيه پنهنجو هي ايئر بيس
1976ع ۾ ئي بند ڪري ڇڏيو هو ۽ هاڻي هتي گان جي نالي سان ايئرپورٽ آهي. اهو معاهدو
سري لنڪا جي شهر ڪولمبو ۾ ٿيو هيو.
آزادي کان پوءِ
1968ع ۾ آدمشماري جي دوران سلطنت کي جهموريه مالديپ بڻايو ويو ۽ ملڪ جو نئون آئين
ترتيب ڏنو ويو. جنهن مطابق ابراهيم ناصر ٻيهر چئن سالن جي عرصي تائين آزاد جهموريه
مالديپ جو پهريون صدر چونڊيو ويو. 1975ع ۾ برطانيا پنهنجو ايئربيس استعمال ڪرڻ ڇڏي
ڏنو. سري لنڪا سان مڇيءَ جي ڪاروبار ۾ گهاٽي جي ڪري ملڪ جا معاشي حالات خراب ٿيڻ لڳا.
جنهن جي ڪري عوام روڊن تي نڪري آئي. ابراهيم ناصر سنگاپور هليو ويو. بعد ۾ هن تي
اپوزيشن الزام هنيا ته هن حڪومت ۾ ڪرپشن ڪئي، پر هن تي ڪو به الزام ثابت نه ٿي
سگهيو، ڇو ته هنن وٽ ڪو به ثبوت نه هيو. ابراهيم ناصر جي ياد ۾ گادي جي هنڌ مالي ۾
ابراهيم انٽرنيشنل ايئرپورٽ جو نالو رکيو ويو، جنهن کي مالي ايئرپورٽ به چئجي ٿو.
1978ع واري اليڪيشن ۾ اقوام متحده ۾ مالديپ جي سفير مامون عبدالغيوم کي مالديپ جو
صدر ڪيو ويو. جيڪو 2008 تائين ملڪ جو صدر هيو.
- مالديپ ٻيٽ مالها مثل آهنالطاف شيخ
- مالديپ ۾ موههمهاڳتابش بخاري
- سفرنامو عرف عشقناموممتاز مهر
- ليکڪ جي ڊيسڪ تان(جوڳيئڙا جهان ۾ ...)بلوچ صحبت علي
- مالديپ ۾ مانڊاڻ جي ڄاڻ
- ڇا مالديپ ٻُڏي ويندو؟
- مالديپ جي موهيندڙ موسم ۽ ماحول
- مالديپ جي تاريخي حيثيت
- مالديپ جي ٻولي
- سنڌي ٻوليءَ جي ڊيوهي ٻوليءَ سان مشابهت
- مالديپ ۾ پُرتگالين، ڊچن ۽ انگريزن جو راڄ
- آزاديءَ کان پوءِ
- جي جي ٽريولرز جو سهڻو نوجوان؛ جنيد ڏهر
- شينجن ويزا جو طريقو
- ٻاهر نڪرڻ به ڪيڏو ڏکيو آهي
- نيٺ ڀاڳ کُليا
- ڪهڙا دوست اوچتو ڌڪ پٽي ويا...
- دادو جي ڇتي گرمي کان حيدرآباد جي ٿڌڙين هوائن ۾
- مظفر کوکر جي مهمان نوازي
- اهم ڪاغذ ته حيدرآباد ۾ ئي رهجي ويا
- رينجرس وارن ڇو روڪيو
- ڪلات جو دوست يوسف عجب بلوچ
- صفدر حسين سمون سان ملاقات
- جناح ٽرمينل ڪراچي ۾
- ايئرپورٽ تي افغاني پڪڙجي پيو
- جهاز ۾ مُلن سان ملاقات
- گوتم سان ڦوٽا
- عورتن جي طوهر جي رسم
- دي ٽيچر سان مُلاقات
- سري لنڪا کان مالديپ ايئرپورٽ تائين
- مالي جي منهوڙي وٽ انتظار جي باهه ۾
- مالي کان مافوشي ۽ K.Ghurado ٻيٽ تائين
- ڪي گورائيدو K.Guraidhoo ٻيٽ جي رات
- گرائيدو Guraidhoo ٻيٽ جي ڪهاڻي
- اٿينس وويو هوٽل جي خوبصورت صبوح
- ناشتي ۾ ڪبير، اياز ۽ ڀٽائي سان ڪچهري
- عبدالقادر منگي جي ياد
- هڪ منٽ جي تاخير جا پنجاهه ڊالر ڀرڻا پيا...
- ڊاڪٽر نظير علي سوڊاني سان ملاقات
- مافوشي آئلينڊ؛ قدرت جو خوبصورت ماڳ
- عورت جي نفسيات
- مافوشي ٻيٽ ۾ رولاڪيون
- ٻاهرين ملڪ جا ماڻهو مالديپ ڪيئن اچن ؟
- مافوشي ٻيٽ جنت الفردوس جو ڏيک
- 500 سو روپين جي هڪڙي ماني
- ٻيڙي هڪ منٽ جي به تاخير نه ڪئي
- پيش امام کي اجرڪ جو تحفو
- ڊاڪٽر نظير جو تحفو؛ سعودي جي ڪافي
- ڊاڪٽر نظير سوڊاني سان رات جي ماني
- سعودي جو نيوم شهر: دبئي کي به ماري ويندو
- پرتاب جي ننڊ مان بيداري جو فائدو
- مالديپ جي ڇتي گرمي ۾ دادوءَ جي ياد
- محمد ميلان ٻيڙي وارو
- سمونڊ ۾ غوطا خوري، وهيل مڇيون ۽ ڪميون
- سمونڊ ۾ ترڻ به هرڪنهن جي وس جي ڳالهه ناهي
- نيٺ مان به سمونڊ ۾ لهي پيس
- آرٽيفيشل ٻيٽ ۾ منهنجي موبائيل جي ٽُٻي
- ڪڏهن ائين هيوم، جو پنهون ڌوتم ڪپڙا...
- هوٽل جي مينيجر اعظم سان بيٺي بيٺي ڪچهري
- بڪني بيچ تي رولاڪيون ۽ اڌوري شام
- انگريزياڻين جو ٿورو
- دک ٻلي جو گهوري نهارڻ
- هوٽل تي ادبي ڪچهري جو چس ۽ مشاعرو
- 06.07.2024 جي پرُنور صبح ۽ پرتاب جا شعر
- مالديپ جي مالي شهر ڏانهن روانگي
- سمونڊ جو تيز ڇوليون ۽ جهاز
- گامون سچار انگريز يار
- جهاز جي ڪُرو محمد بنگالي سان حال احوال
- گُلي؛ مالديپ جو خوبصورت جزيرو
- مالديپ جي گادي جي هنڌ مالي ۾
- ڊاڪٽر شعيب مگسي سان ملاقات
- Agent Minor Salt Corner
- بي يارو مددگار
- هوٽل جي قيد خاني ۾
- هڙو مالي کان مالي ڏانهن روانگي
- مالي جي موهيندڙ ماحول ۾
- بُک ۽ ڪي ايف سي جي تلاش
- نيپالي ڇوڪريءَ سان ملاقات
- عجيب قبرستان جون عجيب قبرون
- سلطان پارڪ
- سلطان مسجد ۾ ٽيپهري جي نماز
- نيشنل آرٽ گيلري مالي
- نيشنل لائبريري مالي
- هڙومالي ۾ رولاڪيون ۽ سستي ماني
- هڙومالي کي الوداعي ڀاڪر
- ويلينا ايئرپورٽ مالديپ ۾
- 1671 روپين جي هڪڙي چانهه
- دي ٽيچرز جي آزادي مبارڪ
- جهاز ۾ AC نه هوندي آهي
- It’s challenge to get out of Maldives
Comments
Post a Comment