سخت ورزش کان پوءِ ماڻھو ڊگھا ۽ تيز ساھ ڇو کڻندا آھن؟

آڪسيجن سان ساھ کڻڻ ۽ آڪسيجن کان سواءِ ساھ کڻڻ واري عمل ۾ ڀيٽ ڪريو

(1) آڪسيجن سان ساھ کڻڻ جو عمل عام طور جانورن ۽ ٻوٽن ۾ ٿئي ٿو جڏھن ته آڪسيجن کان سواءِ ساھ کڻڻ وارو عمل ڪجھ جيوڙن ۽ مفت خورن ۾ ٿيندو آھي.

(2) آڪسيجن سان ساھ کڻڻ وارو عمل آڪسيجن جي آزاد حالت ۾ موجودگيءَ ۾ ٿيندو آھي جڏھن ته آڪسيجن کانسواءِ ساھ کڻڻ واري عمل لاءِ آڪسيجن جي موجودگيءَ جي ضرورت نه آھي.

(3) آڪسيجن سان ساھ کڻڻ واري عمل ۾ گھڻي ۾ گھڻي توانائي کاڌي جي ڳرڻ سان حاصل ٿئي ٿي جڏھن ته بنا آڪسيجن ساھ کڻڻ واري عمل ۾ تمام گھٽ (يعني آڪسيجن واري عمل جو 5 سيڪڙو) توانائي حاصل ٿئي ٿي.

(4) آڪسيجن سان ساھ کڻڻ واري عمل ۾ ڪوبه زھريلو مادو نٿو ٺھي جڏھن ته بنا آڪسيجن ساھ کڻڻ واري عمل ۾ زھريلا مادا ايٿانول ۽ ليڪٽڪ ائسڊ ٺھن ٿا.

سخت ورزش کان پوءِ ماڻھو ڊگھا ۽ تيز ساھ ڇو کڻندا آھن؟

سخت ورزش کان پوءِ مشڪن جي گھرڙن جي لاءِ آڪسيجن جي گُھرج وڌي ويندي آھي ان ڪري ماڻھو ڊگھا ۽ تيز ساھ کڻندا آھن ته جيئن گھڻي آڪسيجن کڻي سگھن. ان حالت ۾ دل جي ڌڙڪن ۽ رت جو دٻاءُ ۽ دورو به وڌي ويندو آھي آخرڪار ھڪ اھڙي حد اچي ٿي جڏھن دل ۽ ڦڦڙ مشڪن کي وڌيڪ آڪسيجن پھچائي نٿا سگھن اھڙي حالت ۾ گلوڪوز مان توانائي پيدا ڪرڻ لاءِ آڪسيجن کانسواءِ ٿيندڙ عمل جو سھارو وٺڻو پوي ٿو.

جسم ۾ ساھ اندر کڻڻ (Inspiration) ۽ ساھ ٻاھر ڪڍڻ (Expiration)

ساھ کڻڻ جي عمل جو ھڪ اھم حصو ھوا جي اچ وڃ (Ventilation) آھي. ھوا جي اچ وڃ وارو سلسلو ڇاتيءَ جي سوس ۽ واڌ کائڻ سان عمل ۾ اچي ٿو ھن عمل ۾ عضون جا ٻه سيٽ ٻاھريون انٽرڪوسٽل مشڪون ۽ اندريون انٽرڪوسٽل مشڪون ۽ ھيٺيان ٻين مشڪن جي ھڪ جھلي نما شڪمي پڙدي (Diaphragm) حصو وٺن ٿا.

ھوا اندر داخل ٿيڻ (Inspiration) مھل ذڪر ڪيل جھليءَ جون مشڪون سُسي وڃن ٿيون جنھن جي نتيجي ۾ پاسراٽين وارو پڃرو ٻاھر ۽ مٿين طرف ڇڪجي واڌ کائي ٿو جنھن سبب سيني ۾ مجموعي مقدار جي گنجائش وڌي ٿي ۽ ان واڌ سبب اندر جو دٻاءُ خودبخود گھٽجي وڃي ٿو. ائين ٿيڻ سان ھوا جو ٻاھريون دٻاءُ اندرين دٻاءَ کان وڌيڪ ھجڻ سبب ھوا اندر ڦڦڙن ڏانھن ڌڪجي وڃي ٿي ۽ ڦڦڙ ھوا سان ڀرجي وڃن ٿا.

ھوا جي ٻاھر نڪرڻ (Expiration) وقت جھليءَ جون مشڪون پکڙجڻ لڳن ٿيون ۽ ايڪسٽرنل مشڪون به پکڙجن ٿيون ۽ پاسراٽين جو ڍانچو به ھيٺ ۽ اندرين طرف سُسي پنھنجي اصلي جڳھ والاري ٿو. ھن عمل جي نتيجي ۾ سيني جي ڍانچي جي مقداري حد به گھٽجي وڃي ٿي جنھن سبب اندريون دٻاءُ ٻاھرين ھوا جي داٻ کان وڌي وڃي ٿو جنھن جي ڪري گئس ٻاھر نڪري ٿي.