Sindh Digital Readers

احڪامِ روزه مؤلف حضرت مولانا مفتي نعيم الله هاليجوي غفرله -------- اعتڪاف جو بيان ------- رمضان المبارڪ ۽ خاص طور تي ان جي آخري ڏهاڪي جي اعمالن مان هڪ اهم ترين عمل اعتڪاف ڪرڻ به آهي. اعتڪاف جي حقيقت هي آهي ته هر طرف کان يڪسوئي ۽ سڀني کان الڳ ٿي ڪري صرف الله پاڪ سان دل جو تعلق لڳائجي ۽ ان جي دروازي تي انسان ڪري پوي. ۽ سڀني کان الڳ ۽ جدا اڪيلائي ۾ ان جي عبادت ۽ ان جي ذڪر و فڪر ۾ مشغول رهي، ۽ ان جي عبادت جي لاءِ بهترين وقت رمضان المبارڪ ۽ خاص طور تي ان جو آخري عشرو ئي ٿي سگهي پيو تنهنڪري ان کي اعتڪاف جي لاءِ منتخب ڪيو ويو آهي .

احڪامِ روزه مؤلف حضرت مولانا مفتي نعيم الله هاليجوي غفرله -------- رمضان ڪريم ------- ڇا سحري ڪرڻ نيت جي قائم مقام آهي؟ مسئله: اگر ڪوئي شخص انهيءَ ارادي سان سحريءَ جي وقت اٿيو ته روزو رکندو ۽ کاڌائين پيتائين، مگر لفظن ۾ نيت نه ڪيائين ته تڏهن به روزو درست ۽ صحيح آهي ڇو جو نيت ارادي ڪرڻ جو نالو آهي، ۽ اگر سحريءَ جي وقت اٿي ڪري کاڌو کاڌائين ۽ هي ارادو نه هجي ته اڄ مون کي روزو نه آهي رکڻون ته سحري ڪرڻ اهو به روزي جي نيت ئي آهي. ۽ رمضان المبارڪ جي روزن جي نيت نصف نهار شرعي کان پهريون پهريون ڪري سگهجي ٿي ليڪن شرط هي آهي ته صبح صادق کان پوءِ ڪجهه به کاڌو پيتو نه ويو هجي. (الجوھرۃ النیرۃ کتاب الصوم ج 1 ص 104۔ مراقی الفلاح ص 374۔376)

احڪامِ روزه مؤلف حضرت مولانا مفتي نعيم الله هاليجوي غفرله -------- روزي افطار ڪرڻ جي دعا ------- ارشاد نبوي ﷺ آهي : عَنۡ مَعَاذ، بۡنِ زُھۡرَۃَ اَنَّہٗ بَلَغَہٗ اَنّ النَّبِیَّ صلی اللہ علیہ وسلم   اِذَا اَفۡطَرَ قَالَ اَللّٰھُمَّ لَکَ صُمۡتُ وَعَلیٰ رِزۡقِکَ اَفۡطَرۡتُ۔ (سنن ابو داؤد شریف کتاب الصوم باب القول عند الافطار ج 1 ص 321۔ 322۔ فتاویٰ عالمگیریۃ کتاب الصوم الباب الثالث ج 1 ص 200) ”حضرت معاذ بن زهره تابعي رحه کان روايت آهي ته اهو چوي ٿو ته مون تائين اها ڳالهه پهتي آهي ته پاڻ ڪريم ﷺ جن جڏهن روزو افطار ڪندا هئا ته چوندا هئا : اَللّٰھُمَ لَکَ صُمۡتُ وَعَلیٰ رِزۡقِکَ اَفۡطَرۡتُ (اي الله پاڪ مون تنهنجي لاءِ روزو رکيو ۽ تنهنجي رزق سان روزو کوليو ۽ افطار ڪيو . ) فهرست   Index

احڪامِ روزه مؤلف حضرت مولانا مفتي نعيم الله هاليجوي غفرله -------- روزي افطار ڪرائڻ جو ثواب ------- ارشاد نبوي ﷺ آهي : عَنۡ زَیۡدِ بۡنِ خَالِدٍ قَالَ قَالَ رَسُوۡلُ اللہِ صلی اللہ علیہ وسلم   مَنۡ فَطَّرَ صَاءِماً اَوۡجَھَّزَ   غَازِیًا فَلَہٗ مِتۡلُ اَجۡرِہٖ (بیھقی شعب الایمان ج 4 ص 240۔ مسند احمد بن حنبل ج 5 ص 192۔ ترمذی شریف کتاب الصوم رقم الحدیث 807۔ سنن ابن ماجۃ کتاب الصام باب فی ثواب من فطر صاءماً) ”حضرت زيد بن خالد ؓ   کان روايت آهي ته پاڻ ڪريم ﷺ جن ارشاد فرمايو ته جنهن شخص ڪنهن روزيدار کي روزو افطار ڪرايو يا ڪنهن مجاهد کي جهاد جي لاءِ تيار ڪيو ۽ سامان ڏنو ته ان کي روزيدار ۽ مجاهد جيترو ئي ثواب ملندو . “ فهرست   Index

احڪامِ روزه مؤلف حضرت مولانا مفتي نعيم الله هاليجوي غفرله -------- ڪهڙيءَ شئي سان روزو افطار ڪرڻ بهتر آهي؟ -------   (1)   ارشاد نبوي ﷺ آهي : عَنۡ سَلۡمَانَ بۡنِ عَامِرٍ   قَالَ قَالَ رَسُوۡلُ اللہِ صلی اللہ علیہ وسلم   اِذَا کَانَ اَحَدُکُمۡ صَاءِماٍ فَلۡیُفۡطِرۡ عَلیٰ التَّمَرِ فَاِنۡ لَمۡ یَجِدِ التَّمَرَ   فَعَلیٰ الۡمَاءِ فَاِنَّ الۡمَاءَ طَھُوۡرٌ۔ (ترمذی شریف کتاب الصوم باب ماجاء یستحب علیہ الافطار ج 1 ص 87۔ 88 سن ابن داؤد شریف ج 1 ص 235۔ سنن ابن ماجۃ کتاب الصیام باب ماجاء علی ماستحب الفطر ص 123) ”حضرت سلمان بن عامر ؓ   کان روايت آهي ته پاڻ ڪريم ﷺ جن فرمايو ته جڏهن توهان مان ڪنهن کي روزو هجي ته اهو کارڪن سان روزو افطار ڪري ۽ اگر کارڪون نه هجن ته پوءِ پاڻيءَ سان ئي روزو افطار ڪري، ان ڪري جو پاڻيءَ کي الله پاڪ طهور (يعني پاڪ ڪرڻ وارو) بڻايو آهي . “

احڪامِ روزه مؤلف حضرت مولانا مفتي نعيم الله هاليجوي غفرله -------- افطاريءَ ۾ جلدي ۽ سحريءَ ۾ دير ڪرڻ گهرجي -------   (1) ارشاد نبوي ﷺ آهي : عَنۡ اَبِیۡ ھُرَیۡرَۃَ   قَالَ قَالَ رَسُوۡلُ اللہِ صلی اللہ علیہ وسلم    قَالَ اللہُ تعالیٰ اَحَبَّ عِبَادِیۡ اِلَیَّ اَعَجَلۡھُمۡ فِطۡرًا۔ (ترمذی شریف کتاب الصوم باب ماجاء فی تعجیل الافطار ج 1 ص 88) ”حضرت ابو هريره ؓ   کان روايت آهي ته پاڻ ڪريم ﷺ جن ارشاد فرمايو ته الله پاڪ جو ارشاد آهي (يعني حديث قدسي آهي)ته پنهنجي ٻانهن مان مون کي اهي ٻانهان زياده محبوب ۽ پسنديده آهن جيڪي روزي افطار ڪرڻ ۾ جلدي ڪندا آهن (يعني سج لهڻ کان پوءِ بلڪل دير نه ڪندا آهن ۽ اهو ئي مسنون طريقو آهي ۽ بلاوجه روزي افطار ڪرڻ ۾ تاخير نه ڪرڻ گهرجي . )

احڪامِ روزه مؤلف حضرت مولانا مفتي نعيم الله هاليجوي غفرله -------- سحري ۽ افطاري ۽ نيت جو بيان سحري باعثِ برڪت آهي -------   (1)   ارشاد نبوي ﷺ آهي : عَنۡ اَنَسٍ رضہ قَالَ قَالَ رَسُوۡلُ اللہ صلی اللہ علیہ وسلم تَسَحَّرُوۡا فَاِنَّ فِی السُّحُوۡرِ بَرَکَۃٌ۔ (بخاری شریف کتاب الصوم باب برکۃ الصحور من غیر ایجاب الخ ج 1 ص 257۔ مسلم شریف کتاب الصوم باب فضل السحور من غیر ایجاب الخ ج 1 ص 257۔ مسلم شریف کتاب الصوم باب فضل السحور وتاکید استحبابہ واستحباب تاخیرہ وتعجیل الفطر ج 1 ص 35۔ مسند احمد بن حنبل ج 2 ص 477۔ ج 3 ص 32۔99۔ سنن ابن ماجۃ رقم الحدیث 1692۔ ترمذی شریف رقم الحدیث 708) ”حضرت انس ؓ   کان روايت آهي ته پاڻ ڪريم ﷺ جن ارشاد فرمايو ته سحري کائيندا ڪريو ڇو جو سحريءَ ۾ برڪت آهي . “ هن حديث شريف ۾ سحريءَ کي برڪت فرمايو ويوآهي. سحريءَ ۾ برڪت جو ظاهري پهلو ته هي آهي ته ان جي ڪري روزيدار کي تقويت حاصل ٿيندي آهي ۽ روزو رکڻ گهڻي ڪمزوريءَ جو سبب نه بڻجندو آهي. ٻيو ايماني پهلو هي آهي ته اگر سحريءَ کائڻ جو رواج نه رهي يا امت جا اڪابر ۽ خواص سحري نه کائن ته ان ڳالهه جو خطرو آ

احڪامِ روزه مؤلف حضرت مولانا مفتي نعيم الله هاليجوي غفرله -------- شعبان ۽ رمضان جي چنڊ ڏسڻ جي باري ۾ پاڻ ڪريم ﷺ جن جون هدايتون ------- پاڻ ڪريم ﷺ جن جڏهن رمضان المبارڪ جي روزن جي فرضيت جو حڪم ٻڌايو ته هي به ٻڌايائون ته رمضان المبارڪ جي شروع ٿيڻ يا ختم ٿيڻ جو ضابطو ۽ معيار ڇا آهي. پاڻ ڪريم ﷺ جن ٻڌايو ته شعبان جي 29 ڏينهن جي پوري ٿيڻ کان پوءِ اگر چنڊ نظر اچي ته رمضان المبارڪ جا روزا شروع ڪيو، ۽ اگر 29 شعبان تي چنڊ نظر نه اچي ته مهيني جا ٽيهه (03) ڏينهن پورا ڪري روزا شروع ڪيو ۽ اهڙيءَ طرح رمضان المبارڪ جا روزا اڻٽيهه (29) يا ٽيهه (30) رکو، پوءِ پاڻ ڪريم ﷺ جن مختلف موقعن تي رؤيت هلال ۽ چنڊ ڏسڻ جي باري ۾ ضروري هدايتون عطا فرمايون .