Posts

Showing posts with the label Adal Soomro

نئين دور جا نوان سبق (سبق ڏهون) - ادل سومرو

Image
سبق ڏهون پ ـــ پاڻي پاڻيءَ جي ڪهاڻي تمام پراڻي آهي. پاڻيءَ سان اسان سڀني جي پڪي دوستي آهي ۽ ان کانسواءِ اسان جو چاڙهو ڪونهي. جڏهن اُڃ لڳندي آهي تڏهن پاڻي پيئبو آهي. ڪي ماڻهو وري خوامخواه پاڻي پيئندا ۽ هاريندا آهن. پاڻي جيئن ته قدرت طرفان اسان کي مفت عنايت ٿيل آهي، تنهن ڪري اسان کي اُن جو قدر ڪونهي. مفت جي شين جو قدر ڪونه ٿيندو آهي . پئسي وارا ماڻهو، اونهاري ۾ اُڃ لڳڻ مهل قسمين قسمين ٿڌا رنگين شربت واپرائي پنهنجي اُڃ اُجهائيندا آهن. گرميءَ سبب برف پوش پهاڙن ڏانهن تفريح ڪرڻ هليا ويندا آهن ۽ ڏوڪڙن کي پاڻيءَ وانگر خرچ ڪندا آهن. پورهيت ماڻهو ڪارين اُسن ۽ هڏ هڻندا آهن ۽ پگهر ۾ پاڻي ٿي ويندا آهن. اُڃ لڳڻ مهل کين ٻاڙو پاڻي نصيب ٿيندو آهي. گهڻي محنت ڪرڻ اُنهن جي حالت اسان جن پرائمري اسڪولن جهڙي ٿي ويندي آهي. پورهيت وانگر پرائمري اسڪول به هر قسم جي سهولت کان محروم هوندو آهي. پرائمري اسڪولن ۾ اڪثر ڪري بجلي نه هوندي آهي تنهن ڪري ٻارڙا ويچارا اونهاري ۾ پگهر ۾ غوطا کائيندي سبق پڙهندا آهن، جنهن ڪري کين ڪجهه به سمجهه ۾ نه ايندو آهي. وري جڏهن ٻارڙا اسڪول جي سينور لڳل مٽن مان ٻاڙو پا

نئين دور جا نوان سبق (سبق نائون) - ادل سومرو

Image
سبق نائون ث ـــ ثوابُ ثوابُ ڪنهن کائڻ پيئڻ جي شيءِ جو نالو ناهي، پر ثواب اُنهيءَ دلي سڪون، آٿت ۽ اجوري جو نالو آهي، جيڪو ڪنهن نيڪيءَ جي بدلي ۾ ملي ٿو. ثوابن کي وزن به ٿيندو آهي. ڪي ثواب ڳورا هوندا آهن ۽ ڪي وري هلڪا . ثواب جيئن ته نيڪين جي عيوض ملندا آهن، اُن ڪري نيڪي ڪندڙ کي نيڪُ چيو ويندو آهي. ڪي فقط نيڪ هوندا ۽ ڪي وري نيڪ بخت هوندا آهن. اڄوڪي زماني ۾ رڳو بخت کي ڏٺو ويندو آهي. ڪو ماڻهو جيڪڏهن بَدَ آهي پر سندس بخت، نيڪ آهي ته هر ڪو اُنهيءَ جي مرڪي آجيان ڪندو. بدبخت کي ڪوبه ڀرسان بيهڻ نه ڏيندو آهي، توڙي ڀلي هو پاڻ نيڪ ڇونه هجي. اهو اڄوڪي دور جو دستور  آهي. ٻارو! توهان کي اهو دستور ختم ڪرڻو آهي . بخت کي ٻين لفظن ۾ ڀاڳ به چئبو آهي. جنهن ماڻهوءَ کي ڀاڳُ لڳندو آهي، اُهو ساڳُ نه کائيندو آهي، پر هوُ ڪڪڙ کائي راڳُ ڳائيندو آهي. ڪي ماڻهو ٻين کي ڏيکارڻ لاءِ نيڪيون ڪندا آهن جيئن ماڻهو کين نيڪ سمجهن، سندن ناموس ٿئي ۽ کين وڏا وڏا لقب ملن، پر اصل ۾ اهي نيڪ نه هوندا آهن. اهڙي قسم جا ماڻهو پنهنجن اوڻاين کي لڪائڻ لاءِ نيڪين جو نُماءُ ڪندا آهن. اوهان کي اهڙن ماڻهن کان هروڀرون متاثر ٿيڻ نه

نئين دور جا نوان سبق (سبق اٺون) - ادل سومرو

Image
سبق اٺون ٺ ـــ ٺَڳُ ٺڳ ڪا مختلف مخلوق ناهي، نه ئي اُنهن جي مٿي تي ڪي سڱ وغيره هوندا آهن. پر اُهي بلڪل اسان توهان جهڙا ماڻهو هوندا آهن، جيڪي پنهنجي چالاڪيءَ ۽ حرفت سان سادن سودن انسانن کي بيوقوف بڻائي ٺڳيندا آهن. ڪنهن به قسم جي ٺڳي ڪندڙ کي ٺڳ چيو ويندو آهي. ٺڳن جي لاءِ ڪو خاص علائقو يا هنڌ مخصوص نه هوندو آهي پر اُهي هر هنڌ آباد هوندا آهن. ڪي علائقا ٺڳن جي حوالي سان سڃاتا ويندا آهن ڇوته اُنهن علائقن جا ٺڳ تمام مشهور هوندا آهن . جيئن ته اڳئين دور جا ماڻهو سادا ۽ اٻوجهه هوندا هئا، اُن ڪري اُن دور جي ٺڳن کي ماڻهن کي ٺڳڻ لاءِ ڪا گهڻي محنت نه ڪرڻي پوندي هئي ۽ اهي تمام سولائيءَ سان ماڻهن کي ٺڳي ۽ ڦري ويندا ها. مثال طور: ڪو ٺڳ، ڪنهن ماڻهو کي سندس رقم ٻيڻي ڪري ڏيڻ جي لالچ ڏئي، رقم يا سون ڦٻائي ويندو هو. اهڙي ريت ڪو ٺڳُ، ملاوٽ کان پاڪ خالص مرچ، ڪنهن سيٺ يا مالدار جي اکين ۾ هڻي سندس دولت هن کان ڌار ڪري هليو ويندو هو ۽ ٺڳ جي ٺڳيءَ جو شڪار ٿيل دولتمند مرچ لڳل اکين مان چهرا ڳوڙها ڳاڙهي آخرڪار ماٺ ڪري ويهندو هو . جديد دور جي ٺڳن جا ٺڳيءَ وارا طريقا به جديد آهن. اڳئين دور جا ٺڳ پاڻ