ٽيرس (Pteris) - ايڊينٽم (Adiantum)

ٽيرس (Pteris)

ٽيرس پنجاب جي ڪن علائقن ۾ ٻيلن جي صورت ۾ جڏھن ته سنڌ صوبي ۾ ھڪ آرائشي ٻوٽي طور ملندو آھي. اصل ٻوٽو اسپوروفائيٽ آھي جنھن ۾ عارضي يا اتفاقي پاڙون زميني ٿڙ رھيزوم (Rhizome) پائينيٽ ڪمپائونڊ پن جن فرنڊس (Fronds) به چئبو آھي موجود ھوندا آھن ۽ اسپورينجيا وري سورائي (Sori) ۾ ٿيندا آھن. سورائي اسپوروفل (اسپورينجيا رکندڙين) جي ھيٺين سطح تي ھوندا آھن.

ايڊينٽم (Adiantum)

ھي جنگ جي ماحول ۾ وڌندڙ ۽ پنن جي شڪل کان سواءِ جيڪو نسبتاً وڏو ۽ متبادل ترتيب ۾ ٽيرس جھڙون ھوندو آھي. ان جو اصل ٻوٽو ھڪ ننڍو اسپورو فائيٽ آھي جنھن ۾ ٿڙ، پاڙ ۽ پن ھوندا آھن. ھن جو ٿڙ ويڪرو ۽ ننڍو زيرزمين ھوندو آھي. جيڪو رھيزوم سڏبو آھي.پاڙ ڌاڳيدار ۽ اتفاقي يا عارضي آھي جيڪا رھيزوم جي ھيٺين حصي مان ڦٽندي آھي. پن وڏا، پائينيٽلي ڪمپائونڊ ھوندا آھن جن ۾ ھڪ وڏي ڏانڊي ريچيس (Rachis) ۽ ان جي مٿان ننڍيون پتيون متبادل ترتيب ۾ آھن.

سڀ کان ھيٺيون پتيون لاتعداد ننڍين پتين پائينيولس (Pinnules )۾ تبديل ٿي وينديون آھن. سورائي زرخيز پتين جي ھيٺين طرف لڳل آھي. ھر سورس ۾ لاتعداد اسپورنجيا ھوندا آھن. جن ۾ بي شمار اسپورس پيدا ٿين ٿا. جيڪي اسپورينجيم مان ٻاھر نڪري ڦٽي گيميٽوفائيٽ ٺاھيندا آھن. جن کي پروٿيلس (Prothallus) چئبو آھي.